Η εμμηνόπαυση μπορεί να περιγραφεί ως η κατάσταση όπου η περίοδος σταματάει λόγω των χαμηλών επιπέδων των ορμονών. Αυτό συνήθως συμβαίνει στις ηλικίες μεταξύ 45 και 55 και σηματοδοτεί το τέλος της έμμηνου ρύσεως και της περιόδου γονιμότητας των γυναικών.
Μερικές φορές αυτό μπορεί να συμβεί νωρίτερα, με φυσικό τρόπο. Επιπλέον, η κατάσταση αυτή μπορεί να επέλθει έπειτα από χειρουργείο αφαίρεσης των ωοθηκών ή της μήτρας (υστερεκτομή), θεραπεία για τον καρκίνο όπως η χημειοθεραπεία ή λόγω γενετικών παραγόντων. Ορισμένες φορές ο λόγος είναι ασαφής.
Ο όρος κλιμακτήριος περιγράφει την περίοδο όπου αρχίζει να παρατηρείται πτώση της φυσιολογικής λειτουργίας των ωοθηκών. Είναι μια περίοδος όπου αρχίζουν σταδιακά να παρατηρούνται οι αλλαγές στο σώμα οδεύοντας προς την εμμηνόπαυση και μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια πριν την τελική έλευση της εμμηνόπαυσης. Την περίοδο αυτή μπορεί να παρατηρηθούν αλλαγές στον έμμηνο κύκλο, όπως να μειωθεί η ποσότητα αίματος ή η διάρκεια της περιόδου, αλλά και να ενταθούν τα συμπτώματα πριν την περίοδο. Επίσης χρησιμοποιείται και ο όρος προεμμηνόπαυση ή περιεμμηνόπαυση για να περιγράψει το χρονικό διάστημα της κλιμακτηρίου πριν από την εμμηνόπαυση. Στο διάστημα αυτό ο κύκλος είναι συχνά ακανόνιστος και σε ορισμένες φορές έχουν παρουσιαστεί ενδείξεις εμμηνόπαυσης. Το διάστημα που διαρκούν οι φάσεις αυτές μπορεί να ποικίλει από γυναίκα σε γυναίκα.
Για να ορισθεί ότι μια γυναίκα βρίσκεται σε εμμηνόπαυση, τότε η περίοδός της πρέπει να έχει σταματήσει να εμφανίζεται για τουλάχιστον ένα έτος.
Υπάρχουν περιπτώσεις γυναικών κάτω από 45 ετών όπου έμμηνος ρύση διακόπτεται οριστικά: ιδίως σε περιπτώσεις γυναικών κάτω από τα 40 έτη θα πρέπει να εξετασθεί από τον ιατρό το ενδεχόμενο πρώιμης εμμηνόπαυσης, η οποία μπορεί να οφείλεται σε λοιμώξεις, το γενετικό υπόβαθρο ή άλλες παθήσεις που επηρεάζουν τη φυσιολογική λειτουργεία των ωοθηκών.
Τα συμπτώματα που εμφανίζονται αυτή την περίοδο μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την καθημερινότητα των γυναικών και να έχουν επιπτώσεις στις σχέσεις, στην εργασία τους κ.ά. Κάθε γυναίκα βιώνει διαφορετικά τα συμπτώματα αυτά: μπορεί ακόμα και να μην έχει κανένα σύμπτωμα ή να εμφανίσει πάρα πολλά. Τα συμπτώματα συνήθως ξεκινούν μήνες ή χρόνια πριν τη διακοπή της περιόδου, όταν η γυναίκα μπει στη φάση της περιεμμηνόπαυσης.
Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και στις συνήθειες μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της εμμηνόπαυσης.
Υπάρχουν ειδικά λιπαντικά τζελ ή ενυδατικές κρέμες που εφαρμόζονται απευθείας στον κόλπο. Τέτοια σκευάσματα μπορούν να βοηθήσουν κατά τη σεξουαλική επαφή. Στην περίπτωση που γίνεται χρήση προφυλακτικού θα πρέπει να δοθεί προσοχή ώστε να είναι συμβατό το προφυλακτικό με το είδος του σκευάσματος.
Ο ιατρός μπορεί να προτείνει θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT), η οποία έχει ως στόχο την αποκατάσταση των επιπέδων των ορμονών που έχουν αρχίσει να μειώνονται κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης. Επίσης συστήνονται σε κάποιες περιπτώσεις ενδοκολπικά υπόθετα ή κρέμες οιστρογόνων. Οι λύσεις αυτές δεν προτείνονται για όλες τις περιπτώσεις γυναικών, οπότε ο θεράπων ιατρός θα πρέπει να λάβει την κατάλληλη απόφαση για την κάθε ασθενή του.
Η ενδυνάμωση του σώματος με κατάλληλες ασκήσεις μπορεί να βοηθήσει με τις επιπτώσεις της οστεοπενίας και της οστεοπόρωσης. Επίσης, η έκθεση στον ήλιο για την αναπλήρωση της βιταμίνης D, η αποφυγή της καθιστικής ζωής, η σωστή διατροφή και η μείωση του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ θα συνεισφέρουν στην πρόληψη και αντιμετώπιση. Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) συμβάλει επίσης στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Ο ιατρός θα προτείνει εξετάσεις, όπως για τη μέτρηση οστικής πυκνότητας, και θα κρίνει αν θα πρέπει να λάβετε κατάλληλα συμπληρώματα ή φαρμακευτικά σκευάσματα.
Οι αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες, όπως η άσκηση, η ισορροπημένη διατροφή, η μείωση του καπνίσματος, παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη έναντι των καρδιαγγειακών παθήσεων. Πέρα από αυτούς τους παράγοντες, η παρουσία υπέρταση, διαβήτη, το οικογενειακό ιστορικό κ.ά. αυξάνουν το ρίσκο εμφάνισης νόσου. Είναι λοιπόν σημαντικό να γίνεται τακτικός έλεγχος και, αν χρειάζεται, θεραπεία για τις υπόλοιπες παθήσεις που μπορεί να υπάρχουν.
Καθώς ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων πολλαπλασιάζεται όταν η γυναίκα εισέλθει στην περίοδο της εμμηνόπαυσης, θα πρέπει να παρακολουθεί την υγεία της με προσοχή ώστε η πρόληψη και η αντιμετώπιση να είναι αποτελεσματική. Η είσοδος στην εμμηνόπαυση είναι μια ευκαιρία να εκτιμηθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης καρδιαγγειακών νοσημάτων για κάθε γυναίκα.
Τέλος, θα πρέπει να τονισθεί ότι η περίοδος της εμμηνόπαυσης είναι μια φυσική κατάσταση του ανθρώπινου οργανισμού, όπως η εφηβεία, που συμβαίνουν σημαντικές αλλαγές στο σώμα και την ψυχοσύνθεση. Με τη βοήθεια του γυναικολόγου οι γυναίκες μπορούν να αντιμετωπίσουν την περίοδο αυτή και να ανταπεξέλθουν σε τυχόν δυσάρεστα αισθήματα ή συμπτώματα.
Ένα σημαντικό μέρος της φροντίδας για τη γονιμότητα είναι ο εντοπισμός της υπογονιμότητας...
Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας της γονιμότητας...
Η μικρογονιμοποίηση, ICSI ή ενδοκυτταροπλασμική έγχυση σπέρματος...
